Top 9 bệnh cây trồng thường gặp phải và cách khắc phục

Cây trồng thường xuyên mắc 9 bệnh dưới đây bài viết này chúng tôi muốn chia sẻ để giúp bà con nông dân hiểu và cách phục bệnh tốt hơn. Nếu có gì góp ý thì hãy để lại comment cho chúng tôi để giúp đỡ những người khác nhé.

1. Bệnh héo rũ trên cây trồng

• Biểu hiện: Lá trên cây héo ngày càng nhiều, vàng lá và rụng.
• Tình trang trên nguyên nhân là do Đất trồng bị ô nhiễm hoặc cỏ dại phát triển gây hại.
• Khắc phục bằng cách: Loại bỏ những cây trồng đang bị nhiễm bệnh và tiến hàng trồng lại các cây trồng mới trong đất trồng không có mầm bệnh. Nếu tình trạng bệnh nhẹ có thế sử dụng một số loại thuốc diệt nấm để điều trị.
• Cách phòng ngừa bệnh: Cải thiện khả năng thoát nước cho đất do bệnh héo rũ thường xuất hiện ở những cây trồng ở vùng đất ngập úng và tránh tưới quá nhiều nước. Ngoài ra nên chọn những cây có khả năng kháng bệnh.

>> Sử dụng lưới chống cỏ để phủ luống trồng cũng sẽ giúp bạn hạn chế được bệnh.

2. Bệnh đốm lá vi khuẩn

Dấu hiệu nhận biết

Bệnh đốm vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng, bao gồm cà chua, ớt và các loại rau khác, cũng như các loại cây ăn quả như đào và mận. Sau đây là một số dấu hiệu phổ biến của bệnh đốm vi khuẩn ở cây trồng:

• Đốm trên lá: Dấu hiệu đầu tiên của bệnh đốm vi khuẩn thường là những đốm nhỏ, sẫm màu trên lá của cây. Những đốm này có thể có hình tròn hoặc hình dạng không đều và có thể được bao quanh bởi một quầng màu vàng.
• Các đốm trên quả: Khi bệnh tiến triển, các đốm cũng có thể xuất hiện trên quả của cây. Những đốm này có thể bị trũng xuống và đổi màu, và cuối cùng có thể dẫn đến thối quả.
• Rụng lá: Nhiễm trùng nặng có thể khiến lá cây bị rụng sớm.
• Sinh trưởng còi cọc: Cây bị nhiễm bệnh cũng có thể biểu hiện sinh trưởng còi cọc và giảm năng suất.
• Các vết thương trên thân cây: Trong một số trường hợp, bệnh đốm vi khuẩn cũng có thể gây ra các vết thương hình thành trên thân cây.

Biểu hiện của bệnh đốm lá do vi khuẩn Xanthomonas gây ra

Nguyên nhân gây bệnh

• Bệnh đốm vi khuẩn là một bệnh phổ biến ở cây trồng do vi khuẩn Xanthomonas campestris gây ra.
• Vi khuẩn này phát triển mạnh ở nhiệt độ 30 độ C. Bệnh thường gây hại trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao.
• Mầm bệnh có thể tồn tại trong hạt giống và trong đất.

Phòng ngừa và điều trị bệnh

Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa và điều trị bệnh đốm vi khuẩn ở cây trồng của mình:

• Giống kháng bệnh: Một số giống cây trồng đã được phát triển để kháng bệnh đốm vi khuẩn. Nếu bạn định trồng các mẫu vật mới, hãy cân nhắc chọn các giống kháng bệnh.
• Thực hành vệ sinh tốt: Bệnh đốm vi khuẩn có thể lây lan nhanh chóng từ cây này sang cây khác. Hãy chắc chắn loại bỏ bất kỳ lá hoặc cây bị nhiễm bệnh nào ra khỏi vườn ngay lập tức và làm sạch mọi dụng cụ hoặc thiết bị tiếp xúc với cây bị nhiễm bệnh.
• Tránh tưới nước từ trên cao: Bệnh đốm vi khuẩn phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, vì vậy tránh tưới cây từ trên cao. Thay vào đó, hãy tưới nước ở gốc cây, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc vòi ngâm.
• Áp dụng thuốc diệt nấm gốc đồng: Thuốc diệt nấm gốc đồng có thể có hiệu quả trong điều trị bệnh đốm vi khuẩn. Hãy chắc chắn làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất một cách cẩn thận, vì việc lạm dụng các sản phẩm này có thể gây hại cho cây trồng.
• Xem xét biện pháp kiểm soát sinh học: Trong một số trường hợp, vi khuẩn hoặc nấm có lợi có thể được đưa vào đất để giúp kiểm soát bệnh đốm vi khuẩn.
• Luân canh cây trồng: Nếu bệnh đốm vi khuẩn là vấn đề thường xuyên xảy ra trong vườn của bạn, hãy cân nhắc luân canh cây trồng của bạn đến các khu vực khác nhau trong vườn mỗi năm. Điều này có thể giúp ngăn chặn sự tích tụ của vi khuẩn trong đất.

>> Ngoài ra bạn có thể sử dụng lưới che nắng thái lan vào mùa nắng nóng để tránh vi khuẩn có hại phát triển.

3. Bệnh bạc lá vi khuẩn

Bệnh bạc lá do vi khuẩn là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng, bao gồm cây ăn quả, rau và cây cảnh. Bệnh có thể khó kiểm soát hoàn toàn, vì vậy việc phòng ngừa và phát hiện sớm là rất quan trọng. Theo dõi chặt chẽ cây trồng của bạn và xử lý bệnh ngay khi có dấu hiệu nhiễm trùng đầu tiên.

Biểu hiện của bệnh:

• Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu xanh đậm, ướt nước
• Sau đó vết bệnh chuyển sang màu nâu, rồi trắng bạc
• Lá bị nhiễm bệnh sẽ khô dần và rụng sớm
• Bệnh có thể lây lan nhanh trong điều kiện ẩm ướt

Điều kiện phát triển:

• Nhiệt độ thích hợp từ 25-30°C
• Độ ẩm không khí cao trên 80%
• Mưa nhiều hoặc tưới nước quá ẩm
• Đất trồng thiếu dinh dưỡng

Cách phòng và trị bệnh:

• Sử dụng giống cây kháng bệnh
• Luân canh, vệ sinh đồng ruộng
• Cân đối phân bón, tăng cường kali
• Tránh tưới nước quá nhiều và làm việc khi cây ướt
• Khắc phục bằng cách: Ta sẽ tiêu hủy các cây bị nhiễm bệnh và đảm bảo khoảng cách thích hợp giữa các cây mới. Nên chọn những cây trồng kháng bệnh, vệ sinh sạch sẽ dụng cụ làm vườn sau khi sử dụng. Nhiều trường hợp bệnh có thể điều trị thành công bằng Thuốc diệt nấm gốc đồng.

4. Bệnh thối đen rễ

Bệnh thối đen rễ là một bệnh nấm ảnh hưởng đến nhiều loại cây trồng, bao gồm cây cảnh, rau và cây ăn quả. Bệnh do nấm Thielaviopsis basicola gây ra, loại nấm này tấn công rễ cây khiến chúng chuyển sang màu đen và thối rữa.

Dấu hiệu nhận biết

Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của bệnh thối rễ đen ở cây trồng:

• Sinh trưởng còi cọc: Cây bị nhiễm bệnh có thể biểu hiện sinh trưởng còi cọc và giảm năng suất.
• Lá vàng: Lá trên cây bị nhiễm bệnh có thể chuyển sang màu vàng và rụng sớm.
• Héo: Cây bị nhiễm bệnh có thể héo ngay cả khi chúng được tưới nước thường xuyên.
• Rễ bị đen: Rễ của cây bị nhiễm bệnh có thể chuyển sang màu đen, mềm hoặc nhũn và dễ bong tróc.
• Giảm khối lượng rễ: Cây bị nhiễm bệnh có thể có ít rễ hơn và nhỏ hơn so với cây khỏe mạnh.

>> Tham khảo mô hình nhà kính để giúp cây trồng có điều kiện trồng tốt nhất để phát triển.

Cách điều trị bệnh thối đen rễ

Để điều trị bệnh thối rễ đen ở cây trồng, điều quan trọng là phải loại bỏ vật liệu thực vật bị nhiễm bệnh và cải thiện điều kiện trồng trọt. Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện:

• Loại bỏ các bộ phân của cây bị nhiễm bệnh: Những cây bị nhiễm bệnh phải được loại bỏ và tiêu hủy ngay lập tức để ngăn ngừa bệnh lây lan (bao gồm cả những chiếc lá hoặc quả rụng).
• Xử lý đất trồng: Luân canh với các cây trồng không phải ký chủ của nấm, Cải tạo đất, tăng cường thoát nước và Điều chỉnh độ pH đất về mức 6.5-7.0
• Tránh tưới quá nhiều nước: Ngoài việc cải thiện hệ thống thoát nước, hãy đảm bảo rằng bạn không tưới quá nhiều nước cho cây (Tham khảo các giải pháp như tưới nhỏ giọt, vải phủ cỏ, bạt phủ cỏ hoặc màng nilon phủ luống ).
• Sử dụng cây kháng bệnh: Nếu bạn định trồng các mẫu vật mới, hãy cân nhắc chọn những cây có khả năng chống bệnh thối rễ đen.
• Áp dụng thuốc diệt nấm: Sử dụng thuốc trừ nấm gốc đồng, Xử lý đất bằng thuốc diệt nấm trước khi trồng và Phun thuốc phòng định kỳ trong mùa mưa.
• Biện pháp sinh học: Bổ sung vi sinh vật có ích vào đất, Sử dụng chế phẩm Trichoderma và Tăng cường sức đề kháng cho cây bằng phân bón hữu cơ.

5. Bệnh khảm lá dưa chuột

Triệu chứng bệnh:

• Lá non bị nhăn nheo, biến dạng và có màu xanh đậm xen kẽ màu xanh nhạt
• Các đốm khảm tạo thành hình mảng không đều trên bề mặt lá
• Cây sinh trưởng kém, quả bị biến dạng và năng suất giảm mạnh
• Bệnh thường xuất hiện rõ rệt nhất ở giai đoạn cây con

Bệnh khảm lá

Nguyên nhân:

• Do virus CMV (Cucumber Mosaic Virus) gây ra
• Lây lan chủ yếu qua côn trùng trung gian như rầy mềm.
• Có thể lây qua dụng cụ làm vườn và tay người làm vườn

Phương pháp phòng trị:

• Sử dụng giống kháng bệnh và hạt giống sạch bệnh.
• Tiêu diệt côn trùng lây lan bệnh bằng thuốc trừ đặc trị hoặc ngăn chúng tiếp cận cây trồng bằng lưới chắn côn trùng.
• Loại bỏ cây bị bệnh và tiêu hủy ngay khi phát hiện.
• Vệ sinh dụng cụ làm vườn và rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc cây.
• Phun thuốc phòng trừ virus theo hướng dẫn của nhà sản xuất

6. Bệnh Thán Thư

Triệu chứng bệnh:

• Xuất hiện các đốm tròn màu nâu đen trên lá, thân và quả
• Vết bệnh có vòng đồng tâm, rõ nhất khi trời ẩm
• Trung tâm vết bệnh có màu xám nhạt, viền nâu đậm
• Quả bị nhiễm bệnh có thể bị thối và rụng sớm

Bệnh thán thư ở cây trồng

Nguyên nhân:

• Do nấm Colletotrichum spp. gây ra
• Phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ 25-30°C
• Độ ẩm cao trên 90% thuận lợi cho bệnh phát triển
• Lây lan qua nước mưa, côn trùng và dụng cụ làm vườn

Biện pháp phòng trị:

• Thu gom và tiêu hủy các bộ phận cây bị bệnh
• Sử dụng thuốc trừ nấm có chứa đồng hoặc các hoạt chất đặc hiệu
• Tạo điều kiện thông thoáng cho vườn cây, đặc biệt nếu bạn đang ứng dụng mô hình nhà màng trồng rau.
• Tránh tưới nước trực tiếp lên lá và quả
• Vệ sinh dụng cụ làm vườn sau mỗi lần sử dụng
• Sử dụng giống kháng bệnh nếu có.
• Tham khảo thêm chi tiết hơn tại bài viết Tìm hiểu bệnh thán thư gây hại cây trồng.

7. Bệnh mốc xám

Triệu chứng bệnh:

• Xuất hiện các đốm màu xám hoặc nâu nhạt trên lá, thân và hoa
• Vết bệnh lan rộng và phát triển thành các mảng mốc xám bông xốp
• Các bộ phận bị nhiễm bệnh dần thối nhũn và rụng
• Thường xuất hiện nhiều trong điều kiện ẩm ướt và mát mẻ

Nguyên nhân:

• Do nấm Botrytis cinerea gây ra
• Phát triển mạnh ở nhiệt độ 15-25°C và độ ẩm cao
• Bào tử nấm lây lan qua không khí và nước
• Xâm nhập qua vết thương hoặc các mô già yếu

Biện pháp phòng trị:

• Tăng cường thông gió trong vườn
• Giảm độ ẩm bằng cách tưới nước hợp lý
• Loại bỏ các bộ phận cây bị bệnh
• Sử dụng thuốc trừ nấm chuyên dụng
• Bảo đảm khoảng cách giữa các cây để tránh lây lan

Bệnh mốc xám ở cây trồng

8. Bệnh đốm phấn (phấn trắng)

Triệu chứng bệnh:

• Xuất hiện các đốm phấn trắng nhỏ trên bề mặt lá
• Vết bệnh lan rộng thành những mảng phấn trắng dày
• Lá bị nhiễm bệnh có thể bị vàng, khô và rụng sớm
• Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây

Bệnh đốm phấn ở bí

Nguyên nhân:

• Do nấm Powdery mildew (Erysiphales) gây ra
• Phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao vào ban đêm và khô ráo ban ngày
• Nhiệt độ thích hợp từ 20-28°C
• Lây lan chủ yếu qua gió và bào tử nấm

Biện pháp phòng trị:

• Trồng cây với mật độ thích hợp để đảm bảo thông thoáng
• Loại bỏ lá bị bệnh và tiêu hủy
• Sử dụng thuốc trừ nấm có chứa lưu huỳnh hoặc đồng
• Phun xử lý ngay khi phát hiện các triệu chứng đầu tiên
• Tăng cường sức đề kháng cho cây bằng chế độ bón phân cân đối

9. Bệnh Gỉ Sắt

Triệu chứng bệnh:

• Xuất hiện các đốm màu vàng cam hoặc nâu đỏ trên lá và thân
• Các đốm có dạng bột, khi chạm vào sẽ dính vào tay như gỉ sắt
• Lá bị nhiễm nặng sẽ vàng úa và rụng sớm
• Cây sinh trưởng kém, năng suất giảm đáng kể

Bệnh rỉ sắt ở cây sung mỹ

Nguyên nhân:

• Do các loại nấm gỉ sắt thuộc họ Pucciniaceae gây ra
• Phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ 15-25°C
• Bào tử nấm lây lan qua gió và nước mưa
• Thường xuất hiện vào mùa mưa hoặc trong điều kiện độ ẩm cao

Biện pháp phòng trị:

• Sử dụng giống kháng bệnh khi có thể
• Loại bỏ và tiêu hủy các bộ phận cây bị bệnh
• Phun thuốc trừ nấm chứa các hoạt chất như Triazole hoặc Strobilurin
• Tăng cường thông gió trong vườn
• Áp dụng chế độ luân canh hợp lý, nếu sử dụng chậu nhựa trồng cây cần thay hỗn hợp đất sạch sau mỗi mùa vụ.
• Điều chỉnh mật độ trồng phù hợp để hạn chế độ ẩm

Bài viết được cập nhập mới vào ngày 11/2/2025